Siêu âm doppler có cần thiết không? Giúp đánh giá những gì ?

1.Siêu âm doppler là gì?

– Siêu âm Doppler là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh sử dụng sóng siêu âm để đánh giá lưu lượng máu qua các mạch máu, bao gồm động mạch và tĩnh mạch.

Các loại siêu âm doppler:

Doppler liên tục (Continuous wave Doppler): đo lưu lượng máu ở tốc độ cao, thường dùng để đánh giá tim.
Doppler xung (Pulsed wave Doppler): cho phép đo tại một vị trí cụ thể trong mạch máu.
Doppler màu (Color Doppler): hiển thị lưu lượng máu dưới dạng hình ảnh màu trên màn hình – màu đỏ thường là máu chảy về phía đầu dò, màu xanh là chảy xa đầu dò.
Doppler năng lượng (Power Doppler): nhạy hơn Doppler màu trong việc phát hiện dòng chảy yếu, nhưng không cho biết hướng chảy.

– Thực tế sản phụ rất hay nhầm lẫn giữa siêu âm Dopller và siêu âm màu.

à Siêu âm màu là một dạng của siêu âm Doppler, trong đó tốc độ và hướng dòng máu được mã hóa bằng màu sắc hiển thị trên màn hình.

Màu đỏ/xanh thể hiện hướng chảy của dòng máu so với đầu dò.
Cho phép bác sĩ nhìn thấy trực tiếp dòng chảy trong mạch máu, tim, cuống rốn thai nhi…

⏩ Siêu âm màu chính là siêu âm Doppler màu, thuộc nhóm siêu âm Doppler.

Khi nào cần siêu âm doppler?

	Chỉ số doppler	Ý nghĩa
Từ 11 – 13 tuần 6 ngày	Đo Dopller động mạch tử cung 2 bên	Tầm soát nguy cơ tiền sản giật
Từ 14 – 28 tuần 6 ngày	Đo Doppler động mạch rốn và động mạch não giữa nếu phát hiện thai nhỏ so với tuổi thai Đo dopler động mạch tử cung	Phân định nguy cơ giữa thai nhỏ và thai giới hạn tăng trưởng trong tử cung, loại trừ nguyên nhân thai nhỏ do giảm tưới máu bánh nhau
Từ 29 – 40 tuần	Đo doppler động mạch rốn và động mạch não giữa thường quy Khảo sát doppler ống tĩnh mạch (thai giới hạn tăng trưởng trong tử cung)	Đánh giá chỉ số não – nhau có ý nghĩa trong việc đánh giá tăng trưởng thai, đặc biệt giai đoạn của thai giới hạn tăng trưởng trong tử cung để quyết định thời điểm chấm dứt thai kỳ

Doppler động mạch tử cung:

– Đánh giá tuần hoàn tử cung nhau

– Đánh giá tuần hoàn tử cung – nhau thai trong thai kỳ.

– Phát hiện sớm tình trạng tăng trở kháng ở động mạch tử cung, vốn liên quan đến thiếu máu nuôi thai.

– Tầm soát sớm nguy cơ: Tiền sản giật, thai tăng trưởng chậm trong tử cung (IUGR), suy thai mạn tính

Doppler động mạch rốn:

– Đánh giá lưu lượng máu từ nhau đến thai nhi.

– Tầm soát và theo dõi rối loạn tuần hoàn thai, nhất là trong: Thai chậm tăng trưởng, tiền sản giật, thai già tháng, thai bị bất thường nhiễm sắc thể, thai đôi có biến chứng (ví dụ: truyền máu song thai TTTS)

Doppler động mạch não giữa:

– Đánh giá tình trạng huyết động học của thai nhi, đặc biệt liên quan đến:

+ Thiếu máu thai nhi (nhất là trong bệnh tán huyết do bất đồng nhóm máu mẹ-con)

+ Tình trạng bù trừ tuần hoàn trong suy thai mạn tính (do bất thường tưới máu nhau thai)

Doppler ống tĩnh mạch

– Ý nghĩa:

+ Tầm soát bất thường nhiễm sắc thể (NST) trong tam cá nguyệt 1

+ Đánh giá suy thai sớm ở thai chậm tăng trưởng

+ Theo dõi bệnh tim bẩm sinh, thai có phù, thai bị thiếu máu nặng

Trong quý 1 thai kỳ (11–14 tuần):

Kết hợp với độ mờ da gáy (NT), tuổi mẹ và PAPP-A để tầm soát Hội chứng Down và các bất thường NST.
Ductus venosus bất thường → nguy cơ cao bất thường NST hoặc tim bẩm sinh.

Trong thai kỳ muộn (tam cá nguyệt 2–3):